Du khách tham quan và trải nghiệm làm kẹo lạc tại Làng cổ Đường Lâm 

Trong những năm gần đây, số lượng du khách đến thăm Làng cổ Đường Lâm đã tăng đáng kể, đồng nghĩa với sự tăng cường nhu cầu trải nghiệm và khám phá ẩm thực làng cổ. Những ngôi nhà cổ, sân vườn rộng lớn và không gian đẹp đã được rất nhiều hộ gia đình tận dụng để tổ chức các dịch vụ thưởng thức ẩm thực tại chính nhà mình, thu hút lượng khách du lịch đông đảo như gia đình ông Nguyễn Văn Hùng, ông Hà Hữu Thể, bà Hà Thị Điền, ông Hà Nguyên Huyến... Sau hành trình rảo bước tham quan làng cổ, ngắm nhìn cổng làng với bóng đa già rợp mát, những ngôi nhà mái ngói rêu phong, mái đình trầm tư đầy hoài niệm, du khách được thưởng thức những đặc sản dân giã, đậm đà hương vị quê hương như: gà Mía, thịt quay đòn, chè lam, kẹo dồi, kẹo lạc, bánh gai…. Tất cả những sản vật ấy đều được làm từ những nguyên liệu sẵn có ở một làng quê truyền thống có lối sống nông nghiệp, được các thế hệ kế thừa, trao truyền kinh nghiệm từ đời này sang đời khác. Nổi tiếng hơn cả là cỗ Đường Lâm với nhiều món ăn mang đặc trưng riêng mà không nhiều nơi có được. Nó không chỉ là khẩu vị đơn thuần của người dân mà nó kết tụ văn hóa từ nhiều đời nay của người làng cổ. Cũng vẫn là món thịt gà nhưng thịt từ con gà Mía, là loại gà nổi tiếng thơm ngon của Đường Lâm, đã tạo nên sự khác biệt. Thịt gà Mía phải sử dụng khi thịt hấp đã nguội mới thấm được vị ngọt, thơm, mềm của thịt gà. Thịt quay đòn phải quay tới 6 tiếng mới tạo ra miếng thịt có bì giòn tan, vàng ruộm và hương vị đậm đà. Quy trình lựa chọn, chế biến thịt khá công phu, đòi hỏi nghệ nhân có kinh nghiệm và phương pháp gia truyền, chất lượng mới đảm bảo. Bên cạnh đó, chả nướng xiên lỗ, nem rán, đậu phụ rán ở đây không quá ngấy mà mang tới hương vị nhẹ nhàng, dễ thưởng thức. Bên cạnh đó, những món gỏi rau, canh thập cẩm... cũng hấp dẫn không kém bởi sự thanh mát, hợp khẩu vị. Gần đây, tận dùng lợi thế nguyên liệu của làng quê, người dân Làng cổ Đường Lâm đã sáng tạo ra những món ăn hấp dẫn, thanh tao - đó là cỗ sen. Các món ăn trong mâm cỗ sen đều được sử dụng từ cây hoa sen, có thể là nguyên liệu chế biến trực tiếp hoặc sử dụng để cuốn, bọc món ăn. Một mâm cỗ sen tới gần 10 món, trong đó có những món độc đáo như: Cánh hoa sen chiên, nem sen, súp sen gà, củ sen hầm... Thời điểm này đang là mùa sen nên việc chế biến cỗ sen đang trở nên thuận lợi và cỗ sen đang được rất nhiều khách ưa thích.

Mâm cỗ sen Làng cổ Đường Lâm 

Đồng chí Nguyễn Đăng Thạo – Trưởng BQL di tích Làng cổ Đường Lâm cho biết: Thời gian qua, Ban Quản lý di tích Làng cổ Đường Lâm phối hợp cùng các tổ chức, các phòng ban chuyên môn của thị xã Sơn Tây tích cực quảng bá sản phẩm ẩm thực, tổ chức các hoạt động trải nghiệm. Khách không chỉ đến thưởng thức mà còn muốn tìm hiểu quá trình làm ra sản phẩm, từ việc chọn nguyên liệu, dụng cụ chế biến, đồ gói, pha chế... Nhiều tour du lịch được hình thành từ nhu cầu này như khách được tham gia làm bánh kẹo, chế biến món ăn dưới sự hướng dẫn của người dân. Đó là tour du lịch bố trí cho các em học sinh tham gia thu hoạch nông sản, mang về các nhà hàng trong làng để chế biến và thưởng thức. Tour du lịch dành cho khách, nhất là khách quốc tế đi chợ Mía sáng sớm, mua thực phẩm về chế biến món ăn…  Để sản phẩm ẩm thực mang thương hiệu Đường Lâm ngày một phát triển, mang lại nguồn thu ổn định cho người dân và địa phương, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như: Tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá, giữ gìn các phương pháp thủ công gia truyền; xây dựng chuỗi cung cấp nguyên liệu bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, tăng cường bồi dưỡng kiến thức về sản xuất sản phẩm du lịch cho người dân...Bên cạnh đó, Ban quản lý di tích Làng cổ Đường Lâm cũng sẽ phát triển sản phẩm ẩm thực theo mùa để trở thành sản phẩm du lịch chủ đạo, bên cạnh thế mạnh về lịch sử - văn hóa. Theo đó, du khách có thể khám phá ẩm thực truyền thống bốn mùa như mùa hè là các món gắn với hoa sen như cơm sen, gà Mía hấp lá sen, nem sen, chè sen; mùa thu có chè cốm, chả cốm; mùa đông có cá kho niêu; còn mùa xuân là thịt quay đòn, cá nướng... Cùng với đó, du khách còn được trải nghiệm làm các món bánh truyền thống như bánh khúc, bánh sắn, bánh ngải cứu, bánh gai cùng người dân... Đó sẽ là những trải nghiệm đặc biệt, để lại nhiều ấn tượng và cảm xúc nhằm khuyến khích du khách quay trở lại Đường Lâm nhiều lần.

                  Phan Thanh           

Phan Hồng Thanh