Anh hùng dân tộc Phùng Hưng nổi tiếng với giai thoại tay không giết hổ dữ cứu dân làng

Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng là người lãnh đạo nhân dân ta lật đổ ách thống trị của nhà Đường. Ông đã xây dựng nền độc lập quốc gia vào cuối thế kỷ thứ 8. Tiếc rằng, Phùng Hưng mất sớm, triều đại do ông gây dựng chỉ tồn tại được bảy năm, cho đến khi con trai ông quy phục nhà Đường. Nhưng khoảng cách về thời gian quá dài, cách đây hơn 1.200 năm, khiến cho nhiều thông tin về cuộc đời Phùng Hưng chưa được thống nhất. Theo các tư liệu lịch sử, Phùng Hưng quê ở Đường Lâm (thị xã Sơn Tây, Hà Nội), sinh ra trong một gia đình có thế lực. Ông là người có sức khỏe phi thường vật ngã trâu, tay không đấm chết hổ nên được nhân dân và các tù trưởng láng giềng đều khâm phục. Bọn quan quân đô hộ nhà Đường phải kính nể. Năm Đinh Mùi 767 nhà Đường suy yếu, quan lại tham nhũng, tên Cao Chính Bình khét tiếng gian tham, bắt dân nộp sưu cao thuế nặng giết hại dân lành nên lòng người vô cùng căm giận. Trước tình hình khó khăn của đất nước, Phùng Hưng bàn bạc với anh em cứu dân cứu nước, ông lấy hiệu là đô quân cùng anh em ra sức luyện tập binh sỹ tích trữ lương thực. Đến năm Tân Mùi 791 đời Trịnh Nguyên thứ 7, ông đem quân vây đánh thành Tống Bình (tức Hà Nội ngày nay). Tên quan lại đô hộ Cao Chính Bình không chống cự nổi, thua to, lâm bệnh mà chết. Giành được thắng lợi, ông chiếm phủ lỵ, chấn chỉnh việc nước xây dựng nền độc lập lâu dài. Nhưng chẳng được bao lâu ông lâm bệnh rồi mất, nhân dân thương tiếc suy tôn ông là Bố Cái Đại Vương.

Sau khi Phùng Hưng mất, nhân dân khắp nơi đã dựng đền phụng thờ. Hà Nội là quê hương người anh hùng, cho nên cũng là nơi có nhiều di tích, di sản liên quan đến ông nhất. Theo thống kê, tại Hà Nội có 15 di tích liên quan đến Phùng Hưng và hàng chục di tích thờ các danh tướng của ông. Những di tích thờ phụng Phùng Hưng nằm rải rác ở nhiều nơi, như Lăng Bố Cái Đại Vương tại phường Cát Linh (quận Đống Đa), đền thờ tại quê hương ông ở thôn Cam Lâm (xã Đường Lâm), đình Đoài Giáp (xã Đường Lâm), đình Triều Khúc (xã Tân Triều, huyện Thanh Trì), đình Quảng Bá (phường Quảng An, quận Tây Hồ), đình Hoàng Cầu (phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa)… Trong đó, có những di tích gắn với quê hương như đền thờ tại thôn Cam Lâm, có những di tích gắn với cuộc khởi nghĩa như đình Triều Khúc là nơi Phùng Hưng đặt đại bản doanh của cuộc khởi nghĩa; đình Quảng Bá là nơi Phùng Hưng cho đóng quân khi tiến đánh thành Tống Bình. Nơi đây, hiện vẫn còn nhiều địa danh gắn với cuộc khởi nghĩa như: Gò Lá Cờ (nơi cắm cờ của các tướng chỉ huy khi tập trận), gò Bến Trùm (nơi quân lính xuống tắm sau những giờ luyện tập), gò Con Mộc (nơi quân lính tập mộc khiên), hồ Thủy Sứ (nơi neo đậu bến thuyền chiến đấu)… Trong các lễ hội ở các di tích thờ Phùng Hưng, lễ hội đình Triều Khúc đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Màn múa trống bồng trong lễ hội Triều Khúc diễn tả lại cảnh Phùng Hưng cho nam đóng giả nữ múa để mua vui cho quân sĩ.

Đền thờ Phùng Hưng tại thôn Cam Lâm- xã Đường Lâm

Những năm qua, thành phố Hà Nội đã ưu tiên kinh phí, nguồn lực đầu tư tu bổ, tôn tạo các di tích, di sản về Phùng Hưng. Các di tích này vừa là địa chỉ văn hóa có tính giáo dục truyền thống cao, vừa là nơi sinh hoạt, hướng về nguồn cội của nhân dân cả nước. Bên cạnh đó, nhiều nơi trên cả nước lấy tên Phùng Hưng để đặt tên phố, tên đường, trường học, đình làng, nơi thờ tự,… Điều này thể hiện sự tri ân của nhân dân và chính quyền đối với Đức vua Phùng Hưng,  nhắc nhở con cháu đời sau ghi nhớ công ơn dựng nước và giữ nước của cha ông xưa.

Được biết đến là "vùng đất hai vua", nơi tinh thần thượng võ của các vị anh hùng dân tộc Ngô Quyền và Phùng Hưng được đời đời gìn giữ, phát huy, nhân dịp kỷ niệm 200 năm xây dựng Thành cổ Sơn Tây (1822- 2022), từ ngày 1/4 đến 3/4, thị xã Sơn Tây tổ chức giải vật dân tộc tranh cúp Phùng Hưng lần thứ nhất năm 2022. Thông qua giải đấu nhằm phát huy truyền thống thượng võ của anh hùng dân tộc Phùng Hưng, đẩy mạnh phong trào “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, thúc đẩy phong trào thể dục thể thao phát triển, đặc biệt là môn vật dân tộc, nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Đây cũng là dịp quảng bá, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh du lịch của thị xã đến du khách, đồng thời tạo không khí vui tươi, phấn khởi trong các tầng lớp nhân dân, phát huy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng thị xã Sơn Tây ngày càng giàu đẹp, văn minh và hiện đại./.

       Phan Thanh

Phan Hồng Thanh